aaaaCzęsto usiłujemy ukryć nasze uczucia przed tymi, którzy powinni je poznać.aaaa [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Matisse Henri Taniec

              autor — Henri Matisse

              data powstania — 1910

              technika — olej na płótnie

              wymiary — 260 × 391 cm

              miejsce przechowywania — Petersburg, Ermitaż

Taniec Matisse'a jest jednym z najbardziej wyrazistych przykładów redukcji środków wyrazu w ramach figuralnej kompozycji w sztuce początków XX w. Wielkie płaszczyzny czystego koloru wzmacniają ekspresję płótna, upodabniając go do starożytnego fresku. Wrażenie to potęguje płaszczyznowy charakter obrazu i odrealniająca, czerwona karnacja tańczących postaci. Deformacje zastosowane w rysunku aktów — będące wyrazem przejawiającej się w sztuce tego okresu fascynacji sztuką egzotyczną i prymitywną — służą spoistości kompozycji i potęgowaniu wrażenia rytmiczności. Ruch wirujących w kręgu tancerzy nie jest jednostajny, zostaje on spowolniony i przerwany po lewej stronie, ku górze nabierając rozpędu i jakby miarowo przyspieszając. Oparty na silnych kolorystycznych kontrastach i prostocie kompozycji obraz jest kwintesencją energii i radości życia. Obraz unika wszelkiej psychologizacji, twarze tańczących pozostają w ukryciu, o wyrazie całości decyduje emanująca z gestu i ruchu ciał energia.

Taniec jawi się tu jako pierwotna siła, odwieczny rytm jednoczący człowieka z naturą, tajemniczy rytuał o ekstatycznym charakterze. Koncepcja taka przywodzi na myśl słynne, zrywające wszelkie konwencje, taneczne występy Isadory Duncan.

Matisse zdobył wysoką artystyczną rangę w 1905 r., jako przywódca młodych malarzy okrzykniętych przez krytykę mianem fowistów (z fr. fauve — dzikie zwierzę), których obrazy cechowała ekspresja intensywnego, czystego koloru. Słynny Taniec jest przetworzeniem motywu tanecznego kręgu, który pojawił się wcześniej w tle obrazu Radość życia (1905). Wypełniający formy kolor został zamknięty w Tańcu w mocno zdefiniowane, określone mocnym konturem kształty, wybitny talent dekoracyjny Matisse'a znalazł tu szczytowy wyraz. Obraz powstał, wraz z kompozycją Muzyka, na zamówienie protektora artysty, rosyjskiego kolekcjonera Siergieja Szczukina, do jego moskiewskiego domu.

Katarzyna Nowakowska-Sito

Encyklopedia PWN © Wydawnictwo Naukowe PWN SA