aaaaCzęsto usiłujemy ukryć nasze uczucia przed tymi, którzy powinni je poznać.aaaa [ Pobierz całość w formacie PDF ]
MARIA KONOPNICKA
NOWELE, WIERSZE
Tower Press 2000
Copyright by Tower Press, Gdañsk 2000
ROTA
Nie rzucim ziemi, sk¹d nasz ród,
Nie damy pogrzeϾ mowy!
Polski my naród, polski lud,
Królewski szczep Piastowy,
Nie damy, by nas zniemczy³ wróg...
– Tak nam dopomó¿ Bóg!
Do krwi ostatniej kropli z ¿y³
Broniæ bêdziemy Ducha,
A¿ siê w rozpadnie w proch i w py³
Krzy¿acka zawierucha.
Twierdz¹ nam bêdzie ka¿dy próg...
– Tak nam dopomó¿ Bóg!
Nie bêdzie Niemiec plu³ nam w twarz
Ni dzieci nam germani³.
Orê¿ny wstanie hufiec nasz,
Duch bêdzie nam hetmani³,
Pójdziem, gdy zabrzmi z³oty róg...
– Tak nam dopomó¿ Bóg!
3
NOWELE
4
DZIADY
– A wy, Miko³ajko, nie pójdziecie to dziœ na Zaduszki? – zapyta³am staj¹c w progu ogrod-
niczej izby, do po³owy zawalonej œwie¿o wyciêt¹ kapust¹. W izbie szarza³ ju¿ po k¹tach
wczesny mrok listopadowy, surowa woñ jarzyn i ogrodowizny nape³nia³a jej wnêtrze. Pod za-
tkanym s³om¹ okienkiem siedzia³a na niskim zydlu „stara”, jak j¹ zwykle zwano we dworze,
w przepasanym grub¹ p³acht¹ to³ubku, z szeroko wy³o¿onym na ramiona ko³nierzem zajê-
czym, obieraj¹c wielkie, przemarz³o nieco kapuœciane g³owy. Rêce jej, zgrabia³e z zimna,
trzês³y siê przy tej pracy, ¿elazny w¹ski no¿yk skrzypia³ w soczystych g³¹bach, a g³owy pada-
³y z g³uchym ³oskotem na coraz rosn¹c¹ kupê.
Bia³a królica przysiad³a na nogach „starej”, grzej¹c je swym puchem i ogryzaj¹c lec¹ce spod
no¿yka liœcie: kilkoro m³odych goni³o siê z piskiem i tupotem po ubitej z gliny pod³odze.
Smyrgnê³y, gdym wesz³a, pod przycieœ, a „stara” podnios³a g³owê i wypatrzy³a siê na mnie
zblak³ymi oczyma.
– Nie pójdziecie to dziœ na zaduszki? – powtórzy³am g³oœniej, wiedz¹c. ¿e Miko³ajka nie
dos³yszy nieco.
Rzuci³a ramionami.
– A mnie co po zaduszkach? – rzek³a. – Bêdzie tam i beze mnie gawronów doœæ...
– No, przecie¿ pacierz zmówiæ, popatrzeæ...
– Iii... Paciorek œwiêty to ja i tu sobie, nie wymawiaj¹c Panu Jezusowi, odmówiê; a pa-
trzeæ na co ja ta bêdê? Jak siê baby popij¹, albo i ch³opy? Uderzy³a energicznie no¿ykiem po
g³¹bie, kilka liœci opad³o jej z kolan. Naraz westchnê³a.
– Oj, widzia³am ja, pani moja, zaduszki nie takie! – przemówi³a po chwili. – Ale to nie tu,
nie tu! Tam siê to ono nawet inaczej nazywa. „Dady” tam siê nazywa, nie zaduszki. Ju¿ takie
ludzie tam ¿yj¹, co wszystko inaczej nazywaj¹.
Przysiad³am siê do starej.
– I gdzie to Miko³ajka te „Dady” widzia³a?
– Ono to, proszê ³aski pani, jest Wo³ynie takie, a tam wieœ taka Kanonicze. niby taki kraj.
na podób naszego; ale ¿e nie ze wszystkim... To jak my na owo Wo³ynie z nieboszczk¹ pani¹
z Zielonek, œwieæ Panie nad jej dusz¹, wyci¹gali, to siê tam cz³owiek ró¿nych rzeczy napa-
trzy³! Bo to i naród inszy jest, i obrz¹dzenie wszelkie tako¿ insze...
Na cmentarzu, na ten przyk³ad, to nie tak, jak u nas, co to krzy¿ jeden du¿y na wpoœrodku.
a ju¿ te mogi³ki wedle niego, jak mog¹, tak siê tul¹ Tam krzy¿ przy krzyzie sterczy, jakoby
las jaki. co go œmieræ z liœcia otrzês³a i z zielonoœci wszelakiej; a wysokie to wszystkie jeden
w jeden, z soœnie takich wyrobione, ¿e to ha, jako ¿e lasów tam dostatek i o drzewo nie ma
skrêtu. To drugi krzy¿ stoi, stoi, a¿ i zgnije, i obaliæ by siê rad, a nie majak i którêdy; to siê
ino na ramieniach tych inszych zeprze i tak trwa... A na ka¿dym krzyzie, proszê ³aski pani,
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]