aaaaCzęsto usiłujemy ukryć nasze uczucia przed tymi, którzy powinni je poznać.aaaa [ Pobierz całość w formacie PDF ]
Malinowski, tom 3Rozdział 1Kula – to system wymiany wśród plemion zamieszkałych na wschodnim krańcu Nowej Gwinei i jej archipelagach. Mieszkańcy na tym terenie to Massimowie, czyli wschodni Papuo – Melanezyjczycy.Kultura Kula = Kultura Massimów.Massimowie północniMassimowie południowiżyje tu ludność homogeniczna, jednorodna pod względem językowym i kulturowymbrak kanibalizmu, nigdy go nie byłokiedyś praktykowano kanibalizm (potem zwalczył go rząd)uznawanie wodzów o rozległych uprawnieniach i silnej władzybrak instytucji wodzostwa, władzę jako taką sprawuje starszyznaotwarta, rycerska walka w czasie wojnyorganizowano niespodziewane najazdy na wrogie plemiona, czyli brak rycerskiej walkiwioski budowane w formie dużych, zwartych blokówdomy w wioskach rozproszonedomki nędzne, budowane bezpośrednio na ziemidomy budowane na palach, pięknie są zdobioneludzie wysocy, atrakcyjniludzie niscy, mało atrakcyjni(Autor książki opisuje Kula głównie z perspektywy okręgu trobriandzkiego. Są tam północno – zachodni Massimowie. Ale ponieważ Kula jest sprawą międzyplemienną, tubylcy z jednego plemienia wiedzą o zwyczajach Kula poza granicami swojego okręgu. Ponadto Malinowski zapoznał się z Kula w innych okręgach obserwując przygotowania do wypraw z wyspy Boyowa (główna wyspa w opisywanym okręgu) oraz obserwując przyjazdy tubulców z innych okręgów na wyspę Boyowa.)Inny okrąg jaki opisał to wyspa Dobu. Jest to jedno z najważniejszych ogniw w łańcuchu Kula, jako że znajduje się w centrum krainy Massimów. Jest to centrum przemysłu i handlu. Wyspa ta ma jakby międzynarodową pozycję w całym archipelagu, czego świadectwem jest to, że prawie w całym archipelagu znany jest język z tej wyspy.Mieszkańcy Dobu:* zupełnie różnią się wyglądem od innych tubylców z archipelagu* są ciemnoskórzy, małego wzrostu, z dużymi głowami, przygarbieni, takie karzełki Wioski:* rozrzucone na rozległych przestrzeniach,* w jednej około 12 domów* ukryte w ogrodach z drzewami owocowymi* domy bez ozdóbUstrój i jakieś zwyczaje na wyspie:* władzę sprawuje starszyzna* wysoka pozycja społeczna kobiet* ważniejsza linia żeńska* kobiety zajmują się ogrodem i magią ogrodową* mężczyźni zajmują się cięższymi pracami fizycznymi w ogrodzie* główny instrument wymierzania kar: czarna magia ( i jest ona głównie w rękach kobiet, które na wyspie mają bractwo latających wiedźm)* pod względem sexualnym - Dobu stanowi wyjątek w archipelagu. Bo tutaj nie ma swobody seksualnej. Dziewczyny aż do ślubu muszą zachować czystość, a po ślubie muszą być wierne mężowi* wiara w duchy i podwójną duszę: 1. cień, dusza bezosobowa 2. duch rzeczywistyRozdział 2Massimowie północno – zachodni, czyli mieszkańcy wysp Triobrianda:1. Wygląd zewnętrzny tubylców: bardzo zróżnicowany, jedni są piękni i wysocy, inni niscy o prostackim wyglądzie2. Pozycja społeczna kobiet:* bardzo wysoka* brak czystości seksualnej* małżeństwo nie łączy się z rytuałem czy ceremonią, po prostu kobieta wprowadza się do domu męża* rodzina żony musi łożyć na gospodarstwo i świadczyć wiele usług na rzecz męża* kobieta musi być wierna mężowi (reguła ta nie jest przestrzegana)* mąż musi żonę dobrze traktować i otaczać względami, a gdy tego nie przestrzega kobieta go opuszcza. Wtedy on może ją odzyskać tylko za pomocą prezentów* kobiety pracują w ogrodach, przy pieleniu i w tym czasie mężczyznom nie wolno wchodzić do ogrodu* w życiu plemiennym pozycja kobiet jest bardzo wysoka, choć nie biorą udziału w naradach mężczyzn, to mają nadzór nad różnymi ceremoniami, jak podział żywności* mają też wyłączność na niektóre formy magii (piękności, nad dzieckiem), w tym wiele z czarnej magii* zasada przechodzenia i dziedziczenia związana jest z linią żeńską = matrylinearyzm* uważano, że jedynie matka wytwarza ciało dziecka, ojciec natomiast nie odgrywa tutaj żadnej roli. Wynikało to z niedostrzegania związku między aktem seksualnym a poczęciem dziecka.* poczęcie dziecka jest efektem ingerencji duchów, które zaszczepiają nowe życie w łonie matki* dlatego też dla Triobriandczyków nie istnieje pojęcie ojca w naszym rozumieniu tego słowa i jakiekolwiek pokrewieństwo z rodziną ojca1. Budowa wioski(jest zbudowana z geometryczną dokładnością)Na okręgu najpierw jest pierścień domów mieszkalnych, potem ulica dzieląca domy od pierścienia spichlerzy z żywnością. W środku wioski, w środku okręgu jest Baku, czyli plac centralny.Spichlerze – wzniesione na palach, bogato zdobione. Najstaranniej zbudowane i najwyższe są spichlerze należące do wodza.Domy mieszkalne – niższe od spichrzy, zbudowane nie na palach, ale od razu na ziemi. Wnętrza są ciemne, duszne, bo jedyny otwór to drzwi. Każda rodzina ma swój dom = rodzice i małe dzieci, a młodzież jest w osobnych domach.Ulica – tu przygotowuje się jedzenie, spożywa posiłki, rozmawia z sąsiadami. W ciągu dnia tutaj płynie życie.Baku – czyli plac centralny; to najbardziej malownicza część wioski. Raz w roku odbywają się tu tańce, które trwają kilka tygodni, w związku ze świętem zmarłych. W tym okresie duchy wracają na wyspę do wiosek. Uroczystość jest zakończona wielkim przedstawieniem. W czasie uroczystości są podziały żywności.4.Ogrody – otaczają wioskę.Ponad połowa pracy tubylców przypada na prace w ogrodach. Produkują tu żywność na swoje potrzeby i na eksport do Europy. Wiele czasu poświęca się estetyce ogrodów, utrzymania w nim porządku.Najważniejsze osoby w wiosce:1. wódz2. osoba praktykująca czarną magię3. czarownik ogrodowy – jego stanowisko jest dziedziczne, przekazywane w linii żeńskiej* przed rozpoczęciem sezonu prac ogrodowych, święci on cały ogród* inauguruje wszystkie etapy pracy ogrodowej, jak: sadzenie, pielenie, palenie zarośli…* pomaga roślinom w rozwijaniu się* czyli wywiera wpływ na pracę człowieka i siły przyrody1. Praca* jest środkiem do celu, ale też celem w samym sobie* jej ilość to źródło prestiżu* podczas pracy mężczyźni rywalizują ze sobą w szybkości i staranności wykonywania zadań* zbiory pracy, owoce, mężczyzna nie zatrzymuje sobie, ale daje rodzinie żony. Najpierw jednak plony są wystawiane na pokaz, do publicznej oceny.5.Wódz:instytucja wodzostwa wyraźnie zarysowana. W obecności wodza wszyscy klęczą lub pochylają głowy. Nikt nie może stać wyżej niż wódz.* w każdym okręgu jest jeden główny wódz. Oprócz tego każda wioska ma swojego wodza, naczelnika, który podlega głównemu wodzowi okręgu.* z każdej podległej wioski wódz wybiera sobie żonę, której rodzina daje mu część swych zbiorów ( tak tworzy się bogactwo głównego wodza). Żoną wodza zostaje zawsze jakaś krewna naczelnika, wodza danej wioski.* Może on nagradzać, ale też stosuje kary. Odbywa się to za pomocą czarnej magii. Wódz ma pod ręka najlepszych czarowników okręgu.1. Magia.* wszelkie działalności mają swoją magię* by zostać czarodziejem trzeba:1. potrzebna jest znajomość zaklęć2. nauczyć się ich można za wysoką zapłatą lub w wyjątkowych okolicznościach gdy np. ojciec daje swoje czary synowi – to syn oczywiście nie płaci.3. pierwszą ofiarą mężczyzny czarodzieja musi być ktoś z jego rodziny i to z linii matki, albo sama matka.4. dopiero ten matkobójczy akt stwarza prawdziwego czarodzieja = bwaga’u.* każda ofiara czarodzieja może się bronić, np. jej krewni bronią ją włóczniami, lub może odwołać się do usług konkurencyjnego czarodzieja i wtedy ten rzuca przeciwzaklęcia* chorobę i śmierć może powodować:1. czarodziej = bwaga’u2. latające wiedźmy3. taura’u = jakieś istoty pozaludzkie, choć mogą przybrać postać człowieka, lub gada. Ale najczęściej są niewidzialne. Nie wolno ich zabijać, ale trzeba traktować jak wodza, tzn. umieścić na podwyższonej platformie i złożyć ofiarę. Mają czasem stosunki seksualne z kobietami, które wtedy stają się czarownicami.4. jest jeszcze Tokway –leśny chochlik; on nie zabija ludzi, ale podkrada zbioryRozdział 3Kula – to forma wymiany o rozległym, międzyplemiennym charakterze. Prowadzona jest przez społeczności zamieszkujące wyspy leżące na wschód od Nowej Gwinei. Wymianie podlegają dwa przedmioty:1. soulava = naszyjnik z czerwonej muszli; wędruje on na szlaku Kula w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara2. mwali = bransoleta z białej muszli; wędruje w kierunku przeciwnym niż wskazówki zegara* każda transakcja jest ustalana i regulowana przez tradycyjne reguły* transakcja oparta jest na formie kredytu: co zakłada stopień zaufania i handlowego honoru* niektórym aktom Kula towarzyszą złożone obrzędy magiczne* wymiana odbywa się w określonych odstępach czasu* na każdej wyspie ludzie biorą udział w Kula, tzn.: otrzymują przedmioty, zatrzymują na krótko i przekazują dalej* równolegle z wymianą soulavy i mwali tubylcy prowadzą zwykły handelKula – to złożona instytucja gospodarcza, dzięki której tworzy się więź łącząca znaczną liczbę plemion.* wymiana w Kula może być dokonywana tylko między partnerami* można mieć ograniczoną liczbę partnerów, ich ilość zależy od rangi jaką się ma w społeczeństwie* związek partnerski zawiązuje się w określony sposób* partnerzy Kula dokonują między sobą wymiany Kula, ale też inne podarki powinni wymieniać* uczestnictwo w Kula to związek trwający całe życie, który zakłada wzajemne obowiązki i przywileje* można mieć partnera ze swoich okolic, ale też z dalekich okregów* dlatego Kula stwarza typ międzyplemiennych stosunków na ogromną skalę.* dzięki istnieniu partnerów z odległych społeczności: kultura, zwyczaje, motywy artystyczne przenikają się, wędrują szlakiem Kula do różnych wiosek* Kula to wspólna pasja tysiąca ludzi, którzy...[ Pobierz całość w formacie PDF ]