aaaaCzęsto usiłujemy ukryć nasze uczucia przed tymi, którzy powinni je poznać.aaaa [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Metodyka Zenon Uryga  „Wymiary przedmiotu” [w:] Godziny polskiego

1.1 Nazwa a treść:

Na języku polskim uczymy się nie tylko języka, ale też tradycji, kultury i literatury polskiej.  Dlatego też powinniśmy starać się podczas lekcji zwracać uwagę nie na jeden aspekt, a na wielkowymiarowość przedmiotu, pamiętając tym samym o języku. Takie podejście do przedmiotu może zaowocować powierzchownym czytaniem lektur i omawianiem ich w taki sam sposób.

Język polski ma kształtować i usprawniać komunikację językową – komunikacyjną, opartą na wiedzy o właściwościach języka i rozumieniu różnych sytuacji społecznych. Powinniśmy usprawniać u uczniów: etykietę językową, odpowiedni styl mówienia, słuchanie, mówienie. Usprawniamy język nie tylko na podstawie literatury. Literatura powinna być ważnym elementem, ale nie najważniejszym w nauczaniu.  Do tematów poświęconych literaturze i językowi  powinniśmy dołączyć: film, radio, kulturę. Chociażby przy omawianiu lektury jej filmowy odpowiednik.

Język polski trzeba podzielić na:

a)      Literaturę

b)     Kulturę

c)      Język

Aby połączyć to wszystko trzeba skupić się na wszystkich wymiarach języka polskiego:

1.1              Wymiar instrumentalny – komunikacyjny: wprowadzenie uczniów w obszar pracy umysłowej, znaczenie fundamentalne tego wymiaru.

-Uczeń uczy się aktów komunikacji, nadawania, przetwarzania, czytać, pisać, mówić

-Ważne czytanie ze zrozumieniem

-Głośne czytanie przygotowuje do mowy w życiu publicznym

-Nauka pisania: podejście autonomiczne, nie można zamykać drogi ekspresji i zamknąć to w schemacie szkolnym- lekcji,

-poprawna artykulacja, dykcja

-ośmielanie dziecka

-kształtowanie umiejętności opowiadania

-kształtowanie umiejętności opowiadania

-wprowadzanie do referatów i dyskusji

1.2Wymiar historyczny – charakter płynny i konfliktowy, ponieważ tradycja jest zmienna:

Powiązany z powinnościami polonisty, wobec kultury i historii narodu, mający na celu wyrażanie przynależności do jakiejś wspólnoty.

- Nauczyciel wybiera, który element historii i tradycji ma uwypuklić- tu dwojaki charakter, można to odczytać jako akt agresji i narzucenie swoich racji lub ukazanie tych najważniejszych wartości, by pomóc uczniom w wyborze priorytetów.

Problemy związane z wymiarem historycznym:

- można, ze względu na czas, przybliżyć tylko wybrane biografię.

-problem czy  kłaść bardziej nacisk na interpretacje i analizy czy na naukę historii

Punktowe nauczanie historii  literatury: skupienie uwagi na lekturze niektórych dzieł historycznych i tego jak teraz funkcjonują w kulturze.

1.3 Wymiar filozoficzno - społeczny:

- poznawanie psychologii człowieka na podstawie literatury

-socjologia: życie jednostki wśród społeczeństwa

-filozofia

Rozwijanie tego wymiaru powoduje, że uczniowie kształtują swoją moralność, poznaje też normy moralne, to jak zachowywać się wśród innych.

1.4 Wymiar estetyczny czyli to jak uczniowie mają wartościować sztukę:

-Kształcenie analizy i interpretacji tekstów pod względem językowym, słuchowiska różne usprawniają to.

-Trzeba namawiać do wyrażania emocji, wzruszać, wywoływać różne emocje.

-Przygotowanie uczniów do przeżywania sztuki

-obojętność uczniów to też uczucie

-trzeba pamiętać o kreatywności przy tym wymiarze estetycznym, tu szansa dla nauczyciela na wykazanie się

Powyższe wymiary są częścią nierozerwalną, uzupełniającą się wzajemnie. Powiązane są pod względem sprawnościowym, motywacyjnym, wychowawczym i poznawczym. Podczas wyboru najważniejszego wymiaru trzeba pamiętać o wieku uczniów i do nich dostosować ten wymiar. Trzeba pamiętać, że to nauczyciel polskiego odpowiedzialny jest za rozwój duchowy uczniów.