aaaaCzęsto usiłujemy ukryć nasze uczucia przed tymi, którzy powinni je poznać.aaaa
[ Pobierz całość w formacie PDF ] Typologia bezpieczeństwa. Nowe wyzwania Autor: Kazimierz Malak czwartek, 08 lipca 2010 10:33 Bezpieczeństwo 1 jest kategoria abstrakcyjną i funkcjonuje wyłącznie w teorii oraz w mowie potocznej. W praktycznej działalności podmiotów bezpieczeństwa 2 funkcjonuje z przymiotnikiem, określającym kogo personalnie lub jakiego obszaru podmiotowo lub przedmiotowo dotyczy. Bezpieczeństwo jest jednocześnie "stanem" i "procesem". Mówiąc o "stanie" mam na myśli jego wymiar, skalę trwałości, zasięg terytorialny itp. Natomiast "proces" to nieustanne kształtowanie i umacnianie bezpieczeństwa, określające zarazem jego dynamikę, o której najlepiej świadczy stale rosnący jego zakres podmiotowy, przedmiotowy i przestrzenny. Za Ryszardem Ziębą 3 przyjęto w polskiej literaturze przedmiotu podział bezpieczeństwa według następujących aspektów 4 : 1. podmiotowego: bezpieczeństwo narodowe i bezpieczeństwo międzynarodowe; 2. przedmiotowego: bezpieczeństwo polityczne, wojskowe, gospodarcze, społeczne, kulturowe, ideologiczne, ekologiczne, informacyjne itd.; 3. przestrzennego: bezpieczeństwo personalne (dotyczące indywidualnych ludzi - osób), lokalne (państwowo-narodowe), subregionalne, regionalne (koalicyjne), ponadregionalne i globalne (uniwersalne); 4. czasu: stan bezpieczeństwa i proces bezpieczeństwa; 5. sposobu organizowania: indywidualne (unilateralne) - hegemonizm mocarstwowy, izolacjonizm, neutralność, niezaangażowanie, sojusze (system blokowy), system bezpieczeństwa kooperacyjnego, system bezpieczeństwa zbiorowego 5 . Podstawą każdej klasyfikacji są z zasady najistotniejsze cechy charakterystyczne danego obiektu lub procesu. W zakresie bezpieczeństwa należą do nich przede wszystkim: podmioty i obiekty bezpieczeństwa, rodzaje zagrożeń, sfery działalności ludzkiej /społecznej/. Typologia bezpieczeństwa powinna więc być konstruowana według trzech podejść (aspektów): podmiotowego, przedmiotowego i przestrzennego. Natomiast kwestia czasu jest immanentną cechą bezpieczeństwa, zarówno jako stanu i procesu, zaś sposób jego organizowania, to tylko proces, a nie rodzaj bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo jest niepodzielne. Niemniej, z różnorodnych przyczyn: politycznych, społecznych, naukowych itp. różne jego strony i płaszczyzny wymagają precyzowania a najczęściej zawężania jego obszaru. Stąd też potrzeba jego klasyfikowania i typologizacji. 2. Zakres podmiotowy Bezpieczeństwo obejmuje coraz to nowe obszary życia społecznego, których ranga rośnie wraz z rozwojem cywilizacji. W zależności od podmiotu, którego żywotne interesy są chronione przed 1 / 17 Typologia bezpieczeństwa. Nowe wyzwania Autor: Kazimierz Malak czwartek, 08 lipca 2010 10:33 zagrożeniami wewnętrznymi i zewnętrznymi, wyróżnia się bezpieczeństwo narodowe (państwowe) i międzynarodowe , które może być kształtowane w dwóch obszarach: 1. wewnętrznym - bezpieczeństwo wewnętrzne - dotyczy zapewniania stabilności wewnętrznej podmiotu bezpieczeństwa; 2. zewnętrznym - bezpieczeństwo zewnętrzne - dotyczy przeciwdziałania zagrożeniom zewnętrznym. Podstawą tego podziału są granice terytorialne - państwowe, kontynentalne, sojuszów, środowiskowe i innych podmiotów bezpieczeństwa. W warunkach globalizacji i internacjonalizacji większości sfer życia społecznego, granica między bezpieczeństwem wewnętrznym i zewnętrznym jest silnie rozmyta, a wiele zagrożeń - międzynarodow y, narkobiznes, katastrofy naturalne i ekologiczne - niekiedy trudno dowiązać do wyraźnie określonego źródła. Niemniej, taki podział wydaje się być pożyteczny z praktycznego punktu widzenia. Przede wszystkim pozwala precyzyjniej klasyfikować konceptualne podejścia w rozwiązywaniu problemu zapewniania bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego. Oprócz tego jest on nieodzowny dla uświadomienia tego, że dla zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego potrzebne są inne metody, formy i sposoby, niż dla zewnętrznego. Obecnie wielu problemów narodowego bezpieczeństwa zewnętrznego nie można rozwiązać samodzielnie, w pojedynkę, dlatego też konieczne jest łączenie wysiłków podmiotów bezpieczeństwa. Świat jest na tyle zintegrowany, że niemożliwe jest sprowadzenie zapewniania bezpieczeństwa zewnętrznego do ram granic narodowych. Dlatego optymalną drogą jego zapewniania jest doprowadzenie do określonej równowagi swoich interesów z interesami innych państw, określonego kompromisu w ramach bezpieczeństwa międzynarodowego . Niektórzy teoretycy bezpieczeństwa wyrażają pogląd, że ścisły podział na bezpieczeństwo wewnętrzne i zewnętrzne jest nieaktualny, zwłaszcza po ataku terrorystycznym 11 września 2001 r. 7 Można zgodzić się z takim poglądem, ale w odniesieniu do sfery militarnej (wojskowej). Bezpieczeństwo obejmuje jednak inne równie ważne, a możliwe ważniejsze sfery jak: ekologiczną, ekonomiczną, i inne, które są wyraźnie rozdzielone wewnętrznie i zewnętrznie. Ponadto jak słusznie zauważa P. Sroka tak długo, jak istnieć będą oddzielone granicami państwa narodowe jako główne podmioty stosunków międzynarodowych i bezpieczeństwa podział ten będzie uzasadniony 8 . Bezpieczeństwo narodowe - często jest utożsamiane z bezpieczeństwem państwa , ponieważ wywodzi się z egzystencjalnych potrzeb ludzkich społeczności zorganizowanych w 2 / 17 Typologia bezpieczeństwa. Nowe wyzwania Autor: Kazimierz Malak czwartek, 08 lipca 2010 10:33 państwa. Jest to moim zdaniem uproszczenie, ponieważ w państwach wielonarodowych interesy niektórych narodów nie muszą być zgodne z interesami narodu tytularnego i państwa. W przypadku Polski, raczej nie ma to znaczenia. Jednak w przypadku Rosji (Tatarzy, Czeczenii), Sri Lanki, Cypru i innych państw to rozróżnienie jest istotne. Zapewnienie bezpieczeństwa narodowego jest naczelnym zadaniem polityki zagranicznej państwa, zaś celem na rodowej polityki bezpieczeństwa - ochrona państwa i społeczeństwa przed zagrożeniami wewnętrznymi i zewnętrznymi 9 . Tak więc bezpieczeństwo narodowe to ochrona wewnętrznych wartości jednostki, każdej grupy społecznej, narodu i państwa oraz zapewnianie warunków do realizacji zadań wynikających z tych wartości. Winno ono zapewnić m.in. ochronę takich wartości, jak: przeżycie ludności, system społeczno-gospodarczy, panującą ideologię, prestiż państwa w środowisku międzynarodowym, interesy własnych obywateli za granicą, postęp gospodarczy, standard życia ludności itd. Spośród wymienionych wartości większość badaczy wyróżnia cztery podstawowe: przetrwanie (dla tej wartości społeczeństwa są skłonne w określonych sytuacjach poświęcić inne), integralność terytorialną, suwerenność, jakość życia. Poszczególne narody i państwa decydują indywidualnie o hierarchii wartości, które powinny być chronione w ramach narodowej polityki bezpieczeństwa, wybierając adekwatne środki. Ich dobór zależy od rodzaju i skali zagrożeń oraz możliwości państwa, jego koncepcji polityki bezpieczeństwa i polityki zagranicznej 10 . Ewolucja pojmowania bezpieczeństwa, rosnąca współzależność podmiotów stosunków międzynarodowych w jego zapewnianiu skutkuje odchodzeniem od modelu bezpieczeństwa, w którym podstawową rolę odgrywał czynnik siły, na rzecz innych czynników. Poszczególne podmioty, w tym państwa, zaczynają coraz silniej utożsamiać własne bezpieczeństwa z bezpieczeństwem innych podmiotów. Sprzyja temu proces uznawania i rozumienia coraz większego wachlarza wartości jako uniwersalnych, wspólnych dla większości podmiotów bezpieczeństwa. Tym samym, interesy związane z bezpieczeństwem narodowym coraz częściej i głębiej utożsamiane są z interesami innych państw, przez co rośnie poczucie pewności i zaufania zarówno w stosunkach międzynarodowych - państwa są coraz bardziej otwarte na współpracę, w tym w zakresie zapewniania bezpieczeństwa 11 . Bezpieczeństwo międzynarodowe ma szerszy zakres niż bezpieczeństwo narodowe, ponieważ kształtowane jest nie tylko przez państwa, chociaż ich rola jest pierwszoplanowa. Istotną znaczenie mają w tym zakresie inne podmioty bezpieczeństwa międzynarodowego: sojusze, organizacje i korporacje trans- i międzynarodowe. W zasadzie do kształtowania bezpieczeństwa międzynarodowego może przysłużyć się każdy uczestnik stosunków międzynarodowych, bez względu na to czy respektuje powszechnie uznane normy i 3 / 17 Typologia bezpieczeństwa. Nowe wyzwania Autor: Kazimierz Malak czwartek, 08 lipca 2010 10:33 mechanizmy dotyczące bezpieczeństwa. Przykładem realizacja programów jądrowych przez Koreę Północną i Iran. Wpływają one z jednej strony na obniżenie poziomu pewności bezpieczeństwa międzynarodowego (kształtują je), a jednocześnie inspirują inne państwa do podejmowania odpowiednich działań w celu umocnienia tegoż bezpieczeństwa (amerykańska "tarcza" antyrakietowa). Dlatego tak istotne jest rozróżnienie kategorii: kształtowania od umacniania. Funkcjonuje wielość definicji bezpieczeństwa międzynarodowego. Ich cechą wspólną jest kojarzenie bezpieczeństwa z pokojem i stabilnością oraz akcentowanie konieczności podejmowania wysiłków przez społeczność międzynarodową ukierunkowanych na zapewnienie i utrzymanie bezpieczeństwa 12 . Na tej podstawie można podjąć próbę definicji bezpieczeństwa międzynarodowego jako ochrony systemu stosunków międzynarodowych przed zagrożeniami i destabilizacją, konfrontacją, konfliktami zbrojnymi i wojnami, zapewniającej wspólne i unilateralne bezpieczeństwo podmiotom systemu międzynarodowego, w którym funkcjonują mechanizmy przeciwdziałania i redukowania zagrożeń, akceptowane przez społeczność międzynarodową na gruncie przestrzegania zasady niestosowania siły w stosunkach międzynarodowych. Do jego ważnych pryncypiów należą zasady: równości i jednakowego bezpieczeństwa, a także zasada nieprzyczyniania szkód bezpieczeństwu innych. 3. Klasyfikacja przedmiotowa W społeczeństwie żywotne interesy obiektów bezpieczeństwa podlegają oddziaływaniu różnorodnych zagrożeń, dlatego szczególne znaczenie praktyczne mają sub-podziały rodzajów bezpieczeństwa dotyczące poszczególnych sfer działalności ludzkiej, w których przejawiają się te zagrożenia. Według tej zasady klasyfikujemy żywotne interesy, zagrożenia i kierunki zapewniania bezpieczeństwa. Mimo, iż klasyfikacja ta ma charakter pomocniczy, wobec podziału podmiotowego, to jej znaczenie rośnie, ponieważ pozwala na bardziej precyzyjną analizę stanu bezpieczeństwa w określonej sferze i optymalne ustalenie kierunków jego umacniania. W literaturze naukowej i publicystyce można więc spotkać (przy czym lista ta nie wydaje się być zamknięta), następujące rodzaje: - bezpieczeństwo polityczne, - bezpieczeństwo informacyjne, - bezpieczeństwo militarne, - bezpieczeństwo ekologiczne, - bezpieczeństwo ekonomiczne (dzielone następnie na: surowcowe, finansowe, technologiczne, rolne, żywnościowe, socjalne itp.), - bezpieczeństwo społeczne, - bezpieczeństwo kulturowe, - bezpieczeństwo ideologiczne, - i inne. 4 / 17 Typologia bezpieczeństwa. Nowe wyzwania Autor: Kazimierz Malak czwartek, 08 lipca 2010 10:33 Przez bezpieczeństwo rozpatrywane przedmiotowo rozumie się więc ochronę żywotnych interesów jednostki, społeczeństwa i państwa (i innych podmiotów bezpieczeństwa) oraz zapewnienie możliwości skutecznego działania we wskazanej sferze działalności ludzkiej, przed zagrożeniami wewnętrznymi i zewnętrznymi. Bezpieczeństwo polityczne - dotyczy pewności przetrwania i rozwoju systemu politycznego danego państwa bądź ugrupowań państw, a zatem stabilności społecznej oraz ustrojowej i wewnętrznej państw oraz ich ugrupowań, czyli suwerenności wewnętrznej, związanej z rzeczywistą kontrolą określonego terytorium przez legalne władze podmiotu polityki. Nie uwzględnia ono czynnika ideologicznego. Bezpieczeństwa polityczne dotyczy przede wszystkim poziomu państwa, ale także poziomu systemu międzynarodowego oraz jednostki (prawa człowieka). Istota bezpieczeństwa politycznego określana jest możliwością prowadzenia niezależnej polityki wewnętrznej i zagranicznej oraz sprawnego rozwiązywania problemów systemu państwa. Szczególnym problemem jest słabość struktur demokratycznych w państwach, które uzyskały lub odzyskały suwerenność po zakończeniu zimnej wojny. Bezpieczeństwo militarne (wojskowe) dotyczy, przede wszystkim, następujących elementów: granic państwowych, sił zbrojnych, powstrzymywania, szkolenia wojskowego, nauk wojskowych i przemysłu obronnego (wojennego). Ma ono zapewnić pewność przetrwania i rozwoju państwa lub grupy państw, a także ludności wynikające z braku zagrożeń natury wojskowej, a w wypadku ich wystąpienia - gwarancję zdolności odparcia agresji przy użyciu sił zbrojnych własnych, a często także sojuszniczych. Z tą kategorią bezpieczeństwa wiążą się pojęcia: równowaga sił, sojusze, wyścig zbrojeń, rozbrojenie, (nie)proliferacja broni masowego rażenia. Jest ono związane z takimi kategoriami jak potencjały obronne i ofensywne poszczególnych państw oraz z postrzeganiem intencji innych podmiotów stosunków międzynarodowych. Bezpieczeństwo militarne zależy od poziomu i stanu sił zbrojnych oraz paramilitarnych, budowania i funkcjonowania systemu bezpieczeństwa zbiorowego w regionie i udziału państw w sojuszach wojskowych. Skutkiem zakończenia zimnej wojny, jest przesunięcie rywalizacji mocarstw z poziomu globalnego na poziom regionalny. Bezpieczeństwo ekonomiczne odnosi się do zagrożeń dla dobrobytu, swobodnego dostępu do rynków, środków finansowych i zasobów naturalnych, które zapewniają stabilny rozwój podmiotów bezpieczeństwa i utrzymanie jego pozycji międzynarodowej. Jest ono także związane z utrzymaniem niezależnych zdolności produkcyjnych na potrzeby militarne 13 . Bezpieczeństwo ekonomiczne - oznacza pewność przetrwania i rozwoju systemu gospodarczego państwa oraz międzynarodowych organizacji 5 / 17 [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plpies-bambi.htw.pl
|
|
|
Odnośniki
Często usiłujemy ukryć nasze uczucia przed tymi, którzy powinni je poznać.Mazurek Dąbrowskiego - nowe, MUZYKA I PLASTYKA W SZKOLE, MUZYKA W GIMNAZJUM, SCENARIUSZE DLA GIMNAZJUMmelodie deszczem wygrywane, Materiały dla klas 1-3 NOWE!!!, Adaś i Jaś na matematycznej wyspie, klasa 2 karty pracyMcnaught Judith - Cykl Sequels 01 - Na Zawsze, Romans historyczny noweMcPhee Margaret - Dama w tarapatach, Romans historyczny noweMarek-Napraw2, nowe 23-11, silnikiMarek Przejściowa, nowe 23-11, silnikiMaterialista - Anne Holt, NOWE PDFMarszałek Piotr Krzysztof - Najwyższe włdze wojskowe w II RP 2011r, 002-02 WOJSKO POLSKIE 1914.07.28-1939.08.31, 002-02 RÓŻNE DOKUMENTYMariola Łaguna - Motywacja wewnętrzna i zewnętrzna, psychologia, Psychologia(2)Matt Payne - Google hacking CSF-Jun2005, Studia, Bezpieczeństwo
zanotowane.pldoc.pisz.plpdf.pisz.plniecoinny.xlx.pl
|