aaaaCzęsto usiłujemy ukryć nasze uczucia przed tymi, którzy powinni je poznać.aaaa [ Pobierz całość w formacie PDF ]

M. P. Markowski: Dlaczego filozofowie czytają literaturę

-          literatura – w książkach analitycznych – jako odstępstwo od normy;

-          literatura – szczególny sposób użycia języka;

-          literatura czytana jako 1 ze sposobów użycia języka nie różni się wiele od literatury nieczytanej w ogóle;

-          filozofowie nie czytają literatury – bo nie mogą (nie pozwala im model filozofii);

-          s. 217 w chwili, w której filozof zaczyna czytać literaturę, albo on przestaje być filozofem, albo literatura przestaje być literaturą;

-          jak filozof traktuje powieść jako źródło prawdy, to dezautonomizacja – 1) jego dyskurs traci suwerenność odnajdywania prawdy, 2) literatura przestaje być autoteliczna. Filozof burzy stereotyp literatury jako nauki ścisłej i literatury jako gry estetycznej;

-          filozofia jako nauka ścisła – wtedy literatura jest mętna, groźna i ulotna (Husserl);

-          filozofia jako rozjaśnianie egzystencji (Szestow) – literatura to zapis klęski absolutnej pewności i zapis podstawowego doświadczenia, z którego filozof ma zrobić narzędzie krytyki uroszczeń rozumu.

Dlaczego filozofowie czytają literaturę?

-          bo szukają w niej śladów doświadczenia, zagłuszanego przez mowę Rzymian;

-          bo chcą odnaleźć inny język;

-          bo ten odnaleziony język mógłby stać się narzędziem rozbiórki filozofii jako nauki ścisłej;

-          nie dla samej literatury, nie dla przyjemności;

-          według Heideggera – kresem lektury poezji jest nie komunikacja a milczenie;

-          literatura - przejście od języka do wypowiadającego się niewypowiadalnego;

-          czytanie literatury przez filozofa – ukazuje jałowość jego konstrukcji;

-          Rorty – poeta – wynalazca języka, uważa, że nie ma sensu rozróżnianie literatury i filozofii, jest kultura postfilozoficzna. Literatura jest filozofowi niezbędna, sprawia, że filozof przestaje być filozofem i przekształca się w analityka kultury;

-          Heidegger – tylko poezja ma uprzywilejowany dostęp do prawdy Bycia, Rorty – prawda nie objawi się literaturze;

-          Gilles Deleuze – filozofia powinna poświęcić się tworzeniu pojęć;

-          tworzeniem pojęć kieruje obraz myśli – czyli myślenie;

-          racjonalistycznemu obrazowi myśli Deleuze przeciwstawia obraz empirystyczny – 1) pojęcia nie są tylko abstrakcjami, odnoszą się do świata, nie tylko intelekt bierze udział w ich tworzeniu => myślenie filozoficzne wprowadza do filozofii namiętności; 2) Deleuze jest za życiem a przeciwko podmiotowi. Nie ma ujednostkowień. Bo a) szuka się nowego języka dla życia i b) w filozofii chodzi o zdarzenie, które nigdy nie przydarza się podmiotowi, bo podmiot – definiuje się przez tożsamość, niezmienność, powtórzenie. Zdarzenie – przez różnicę; 3) podmiot jest wystawiony na działanie znaków, które nie odsyłają do żadnej transcendencji. Nie ma sensu do odkrycia, a tylko użycie znaków. Skrót: redukcja intelektu na rzecz namiętności, podmiotu na rzecz ujednostkowień i interpretacji na rzecz eksperymentu ze znakami – to elementy niedogmatycznego obrazu myśli;

-          literatura nie jest sferą autonomiczną;

-          cel lektury nie tkwi w komentowaniu;

-          czyta się po to, by używać tekstów w życiu;

-          tekst – to nie zamknięta struktura językowa, a jest zanurzony w świecie;

-          celem komentarza - zmazanie różnicy między literaturą i filozofią.