aaaaCzęsto usiłujemy ukryć nasze uczucia przed tymi, którzy powinni je poznać.aaaa [ Pobierz całość w formacie PDF ]
Jerzy Jaruzelski
taniławCat-Mackiewicz 1896-1966 Wilno-Londyn- Warszawa
Wydanie II poszerzone
*-
INSTYTUT KULTURY
Warszawa 1994
KiążkadoinanowanapreKomitetBadaoNaukowychiUniwerytetWarawki
Projektokładki
JoannaŁONKIEWIC
Indeks sporądiłJeryJRUELKI
Redakcja techniczna Jerzy GMUREK
BIBLIOTEKA
WydiałuDiennikartwaiNm*Politycnych
Uniwersytetu W;ir>.,.: ":\; itgo
ulNowywiat6900-046 Warszawa
lej. 620-03-81 w. 295, 296
kładkomputerowy
Agencja Reklamowa AMARANT
ISBN 83-85323-97-X
©CopyrightbyJeryJaruelki
WtpdowydaniaII
Wydanietojetpoeronepredewytkimotoconiemogłobydlubniebyłoumiecone
wkutekcenurybądautocenurywedycjiroku1987
Ponadto — onowedokumentyktórewyłyna jaw ostatnio (list Sikorskiego, pismo Modelskiego,
raport Putramenta do Bermana etc.).
- ródławywołaneIwydaniem(lityrelacjerecenje)
- publikacjewpomnieniowebiorykorepondencjitudiaogłoonepo1987r
WwydaniutymżadenądnieotałuunitylubaadnicomodyikowanyJedyniepewne
prawypewneytuacjeąopianedokładniejuargu-mentowanegruntowniejawłacajaki
autorowiprynajmniejwydajepowiedianeprociejjaniejinawanenormalnieberobieniaoka
do sanownychpaotwa
autor
Warszawa, marzec 1994
Druk
INTER GRAF
Warszawa
gujgh|^
J^^^^Bjhl^^^^fcJ
Od autora
KiążktpoprediłytomkicówMackiewicikonerwatyci(Cytelnik1976)doktorat
obroniony w 1978 r. w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk (nie publikowany, promotor prof. dr
ndrejjnenkiel)orakilkadrobniejychpracogłoonychwtygodnikachipimacvhachowych
Materiałtamgromadonyuupełnionyirowinitytałipunktemwyjciaprypianiu
niektórychwłacapierwychrodiałówbiograii
WtymmiejcuotwierającymkiążkchciałbympodikowadkilkuoobomJettoprywilejmiły
lecnietraktujgokonwencjonalnieProeoromndrejowijnenkielowiiTadeuowi
Jdrucakowiawkaówkikrytykatakże- wciągutychkilkulat- caamiiaotrogBardo
obieceniucetnictwowdebatachpracowniIIRecypopolitejIHPNProeorowiWacławowi
JdrejewicowiauwagioraudotpnieniecennycharchiwaliówpaniJaninieKulikowkiej
Fundacji Kociukowkiejktórejtrokaipomocwniemałejmiereumożliwiłakontynuowanie
badao
DikujrodinietaniławaMackiewicaapowolenienawglądwpapieryoobiteibetronną
wpółpraciotrepaniewerynieOrłoiowejoracórkomlekandrze Niemczykowej i Barbarze
Rzepeckiej. Mojemu domowi wreszcie - córceiżoniektóreporomuiałycierpied
Kiążkawieleimawdicalebłdyąmoimibłdami
Warszawa — NatadMalamarec82- marzec 83
RodiałILatamłode(1896-1921)
1. O sobie — bez siebie
Pre50latpiałprawiecodiennieŁapcywiekrewkonaogółbewyrachowaniaTektówoobie
dodrukutektówwyranymicechamiautobiograicnymiotawiłwitocie65kartekcego
połowwydobytodopieropapierówpomiertnych1.
Przez 50 lat mistrzowsko - żółciąlubambroją- portretowałludiNaetkachtronijednym
daniemBydmożewtymwłaniewmyleoberwacjiwdareynteyilapidarnociawierai
najczystsza, zatem i najtrwalsza cecha jego talentu. Gatunkowo pisarstwo Mackiewicza jest chyba
lepeniżmartwediiajłowotwórtwodolaNowacyokiego- owe "pokrakowy" i "parszawy",
niżelietonowabiegłodBernardaingeramtniałypatodamakwarcyokiegogawdydla
gawdtaniławaWaylewkiegokoleiacytelniejeipowabniejeoduchegokładanegojak
brukarska kostka pi-artwoniektórychendeków
Niby jak u innych - curioamianegdotamianalogiamiodąconymiaktamihitorycnymi
interpretowanymictodowolniecciejopacnieaawenawłanekopyto- mieniąi
MackiewicowkietektyLecmieniąiciągleiciąglewywajądoporuJegopiartwojet
wywaniemkoloruaregoarychłówarychmylialeiarychluditakżeWolałpurpurw
gronostajach, amarantkrochmalkołnierykówikoroneknawetioletyamnoiłiwbylecymi
bylejakJedynąarociąjakąunawałjakąwielbiłjakiejdogrobutregłbyłakurtkaKomendanta
Niemogiopredinieprypomniedcenyotwarciaejmupóniejokrelonego Wielkim, ze
taniławaugutanawałjegopraceropaleniemogniawmokrymleieNapiciegwar
połowiepreważnieodianicudoiemkamidynimiwakamitnejdeliiobolowymkołpaku
karabeląwdiamentachKarolRadiwiłłPanieKochankuMackiewicowitarcaiedemłówby
okrelidprełodteraniejodipryłodiediałwodiłdookołapredwcenietarcymi
ocymaiapałlbotakidrobiagtymraemwyjtyewtpniakałowawtedy
prowincjonalnego pisemka o
nakładie3tyegemplaryPrądyokiplącącyiwiecigenialnychkoncepcjiperonalnych
intrygibiciawłanegoerca2Prypominamtodlategoalbowiemchciałempowiediednapocątku
tejpracyżetaniławCat-Mackiewicwłanegowierunkunierobiłladówotawiłmnótwo
włacawnienanymerejDiennikulatmłodieocychladówmylącychwielePryjdie
namdociekadnailetewiadectwaaływeroiewałcelowo
Precałete50latgruntownieobjaniałiuaadniałwójwiatopoglądrównąotwartociąobnoił
publicnieweobieympatiegutyliterackieorapowinowactwaideoweipolitycneełowami
wpolemikachtakżewocenachpolitycnychlicydiniewykłchociażracejradkopoługiwałi
jykiempykówekgaetbrukowychWlipcu1926rourdującympremiereBartluechciał
napiadPanieMarałku!Pocóżecuglewegowierchowcadałdotrymaniatakiemukarłowi
Wówcadlawiernegopiłudcykaniebyłotoryykownekłóconoiwewłanymoboie otwarcie i
ocycieleniewybyłitegoipóniej
NiewątpliwiebyłapreceniempianiabeoobowegoKażdedaniewypełniałobącyciłi
wymubiektywimemtronnicociąnawettendencyjnociąlemówiącwłanymgłoemnie
cudzym, pisącodiebienieodkogoawłacapodkogo- animówidanipiadakurato
obiejakooobieprywatnejnielubiłJaknielubiłrównieżopowiadadotymcopiecególnie
gdychodiłoorecywikeNamitnieotograowałPodobniejak Waokowicnierotawałiw
podróżachaparatemtakibyłwtedyaonNienoiłnatomiatwłanychdjdnierajenicył
uważającżeniejetokaemmkiejurodyNienacytowcalebywątpiłwwąmkodnajwyżej
otogenicnodażnadto wiadomożekorytałniejjakmógłgdiemógłikiedymógłbe
oglądaniainamiecaokiekonwenaneRomanyMackiewicawWilnieLondyniejecew
WarawiebyłyracejpublicnątajemnicąLecdokiążekdopianiawogólechodbywpotaci
alujinicwłanietejkronikikandalicnejiniepredotałoniewielenawetinormacjio
prawachtowarykichirodinnychTakibyłPrypominaiFaulknerktóryowiadcył
diennikarowiLieuMamambicjabymjakooobaprywatnabyłnieobecnywhitoriiw
nekrologużycyłobietwierdeniapiałkiążkiiumarłBiograowielekceważąnaturalnietakie
deklaracje.
NiechddogrebaniaiwewłanymżyciupowtrymywałaMackiewicapredpamitnikamiW
1949rokuwlondyokichWiadomociachwartykulewieceiablepowiePierwyrapiw
życiuwpomnieniaipijewwarunkachcałkiempecjalnychDiwiłiPutramentowiżetaką
wobodąibetrokąajmujeiobąażpowelkieintymnociżepływaniego to wszystko "jak z
gujawodaMnienietadbybyłonatakierobieranieigacipublicne— piałdoMichałaK
Pawlikowskiego w Kalifornii w roku
10
1961jednegocłowiekapredktórymniemiałżadnychtakżeprywatnychtajemnic3Uważałżeto
poprotuupokaraCułwtrtdopruderiiiobłudy-i nie mniej silny do ekshibicjonizmu,
epatowaniacytelnikawłanymiprygodamitądwdorobkuCatamożewbrewpooromnawet
potocnerealiatypużycioryowegodarająiradkoPodobniejakiradko - prynadmuto
trzeba - korytałargumentówadperonamcegółówoobitychwpolemikachewymi
preciwnikamiWodpowiedinaankietPrawaiŻyciawlitopadie1957rtanimplotkartwem
nawałtakiepotpowanieNiebyłototwierdeniedawkoweNieawodiłgotutajiwceniej
smak i takt pisarski.
PrywatnociwłanejtregłdokoocaJecewcaieciżkiejchorobynadwalatapredmiercią
gdywrecieająłiautobiograiądalejpotanowiłtraktowadiebietylkojakotłokupiająci
naludiachktórymiitykałiwydareniachwjakichucetnicył4
Trymałiwicwcieniukutecnieamnatomiatnieunawałżadnychgranicdociekliwociwobec
wychbohaterówBadałtounkikrólewnyJadwigiWilhelmemrakukimypialnitaniława
ugutatukerotycnągenerałaBoulangeraperypetierancukichpreydentówkoocaXIX
wiekuCyniłtoniejakimupodobaniemaledodawałpiepruromyłembyubtelniekrojonymi
hipotezami historiozoficznymi nie zmcydcytelnikacególnielediłjednakżycieprywatne
piarywidadtogdyajmujeiDotojewkimcyLwemTołtojemtmoerarodinnapomijana
jest czasami wstydliwie - piał- anujtenpoóbachowaniaialegoniepodielamtounki
rodinnebardiejniżcokolwiekinnegowpływająnanerwypiaraapracatwórcacałkowicieod
tanunerwówjetależna5
ądmałooryginalnyPowiemjedynieżerobiłwieleprete50latabyutrudnidcaemwyklucyd
takipoóbinterpretacjijegopianialbomówiącdokładniej- równieżitakipoóbtymbardiej
żeżyciewokółMackiewicaciąglejeceniewytygło
GdyoiadłwWarawiew1956rrógCelnejiJeuickiejwdwupokojowymmiekaniunadrugim
pitreoknaminapodwóreiwąkiprewitnaWiłróżnychtronnamawianogodo
pamitnikówPiywałbieżącekomentarepolitycnedołowaPowechnegorecenjedo
TygodnikaachodniegoartykułydoKierunkówiPregląduKulturalnegoiediałnad
kiążkamiNigdywżyciutakniepracowałemdikopo16godinnadobjakteraKipiałżartami
aoerowałdiennikarceTrybunyLuduprowadeniediałuporadheraldycnychwpimie6le
dobardiejwartychpamitników- poaautobiograiącaówmłodoci- nakłonidgoniedołano
PrypianiutejautobiograiiniekorytałżDiennikaktórywceniejoia-rowałcórce
PorównałemDiennikodpowiednimitronamiKtomniewołałcegochciał
Po50latachpamidgonieawodiłaIniebyłatoklerotycnapamid
detaluMiałracjPawełJaienicamówiącnadtrumnąCatażemarłwpełniiłtwórcychnie
poedłnapiarkąemerytur7
Mimorowijającejichorobynerwobólipotpującegoniedowładunógniebrakłomuwicił
możeracejpajiTejpajiktórejwkilkamieicyjeieniąiimą1940rwLondyniepowtała
HitoriaPolkiTerapowiadałpoglądymojeąniemodneprypamitnikachjakżeodłącad
poglądyodwpomnieoPrywołałdwóchpiary- Andre Mauroisa i Jerzego Putramenta.
WpomnieniaoobiteMauroiaunałanajgorąjegokiążekpłakąchimerycnąibudącąw
ogólepodejrliwoddocałejtwórcocitegobiograityaPółwiekujakobyotwartociąwiereo-
wbudaacunekNiewywietlimycybyłto szacunek szczery, czy koniunkturalny.
WywódakoocyłNiechcbydpierwymniepotraibyddrugim8
danianiemieniłtraciłoapewnepimiennictwopolkieDwalatapotem(18lutego1966r)-
naglenocąwkutekatakuercamierdpryła naJeuicką9
2. Dom rodzinny
Rodowódpołecnyrodowikointelektualne
Mackiewicnieurodiłinarodrożuwiatówicaówkulturiwiarmówirawartwi
narodówNiecekalicarniwłochacichłopibyajreddokołykipanicaNieurodiłina
carnymlakupochodówtatarkichinieopiałtejchwilitakprejmującojakKaweryPruyoki10
ObajprylinawiatwgrudniuiobajjakoynowiepierworodniDieliłoichjedenacielat
taniławurodiłiwPeterburgu(18XII1896r taregotylu)waobnymdomumiecaokim
pryNewkimPropekcieOchrconyotał22tycnia1897rProejojca- Antoniego - we
wytkichdotpnychnamdokumentachrodinnychokrelałenigmatycnieurdnikprywatny
Trecwiejwyjaniłto młodybratJóepodającżewmetrycemiałapianepochodenie
potomtwiennychdworianwileokojguberniaojciecbyłwpółwłacicielemdużejirmywin
"Fochts i Ska" oraz kamienic w Petersburgu11.
Możnawicpryjądżetenród- poródlicnieroplenionychnaLitwieMackiewiców- wydobyłi
katatroyekonomicnejjakąpryniołyreprejepopowtaniutycniowymmieniłjednakródła
dochodówiwójtatupołecnyJeliwakżemieniłyi- namiecaokie- podstawy bytu
materialnegotoatmoeradomuMackiewicówdalejniewątpliwieachowałacharakter
[ Pobierz całość w formacie PDF ]