aaaaCzęsto usiłujemy ukryć nasze uczucia przed tymi, którzy powinni je poznać.aaaa [ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->.pos {position:absolute; z-index: 0; left: 0px; top: 0px;}Magdalena OtwinowskaJapoński miecz - katanaRocznik Muzeum Narodowego w Kielcach 26, 353-3552011Obiekty tygodnia. Historia353Sobieskiemu wyjeżdżającemu z Wilanowa, jaka wówczas obowiązywała moda,oraz z jakich elementów składało się uzbrojenie husarii. Niektóre z nich przed-stawiają postacie historyczne, odgrywające niemałą rolę w życiu politycznym ów-czesnej Rzeczypospolitej. Oprócz króla Jana III Sobieskiego z Marysieńką jadą-cych w bogato rzeźbionych saniach jest m.in.: hetman wielki koronny StanisławJan Jabłonowski, ambasador Ludwika XIV Markiz de Bethune oraz ambasadorcesarski hrabia Waldstein. Należy dodać, że dwie ostatnie figurki na specjalneżyczenie zleceniodawcy zostały zrobione na podstawkach z identyfikującymi jenapisami:Marquiz[de]BethuneorazGraf Waldstein.trzy przedstawiają dowód-cę oraz jeźdźców husarii w pełnym uzbrojeniu, którego poszczególne elementyzostały dokładnie odwzorowane: kirys, karwasz, szyszak kapalinowy, okrągłatarcza, szabla husarska, koncerz, para skrzydeł przymocowanych do siodła orazkopia z proporcem. kolejne postacie to: biegnący przed orszakiem królewskimlaufrowie z płonącymi kagankami zamocowanymi na długich kijach, hajducydzierżący pochodnie, polscy magnaci oraz wieśniacy pozdrawiający odjeżdżającąparę królewską.Magdalena Otwinowskakarpiński M.,Niezwykłe skutki fascynacji obrazem Józefa Brandta,w: „Spotkania z Zabyt-kami”, nr 4/2007.LIteRatuRa:JaPOńSkI MIecZ – kataNaIl. 1, Miecz – katana, XVIII-XIX w.Miecz – katanaJaponia, XVIII-XIX wiekW zbiorach od 1988Wymiary dł. całkowita 875 mm; dł. głowni 634 mm; szer. głowni: 33 mmMNki/B/585W skład pokaźnej kolekcji Militariów Działu Historii Muzeum Narodowegow kielcach oprócz broni europejskiej wchodzi również grupa eksponatów stano-wiących przykład uzbrojenia blisko- i dalekowschodniego, takich jak broń perska,hinduska, turecka czy japońska.354Magdalena OtwinowskaZ tej ostatniej grupy pochodzi katana, jeden z najważniejszych mieczy. Nazwata występowała w starych japońskich kronikach. te najstarsze miecze posiada-ły jedno- lub obosieczne głownie, z nich wytworzył się miecz tachi zawieszanyu pasa brzuścem w dół, z czasem stał on się mieczem ceremonialnym, a jegoorężną funkcję przejęła katana, podobna w kształcie, lecz krótsza, mniej krzywa,inaczej oprawiona i noszona za pasem brzuścem głowni do góry.Miecz był symbolem wszelkich cnot, cieszył się w Japonii wielkim szacun-kiem. głownie mieczy i noży wykonywano tam ze znakomitej stali, dzięki temuodznaczały się niezwykłą twardością i sprężystością, otaczano je zawsze wielkąestymą, w rodzinach przekazywano je z pokolenia na pokolenie, dlatego mimowysokich cen były trudne do kupienia. Z czasem tylko wymieniano w nich rę-kojeści i pochwy. Rękojeść miecza składała się z długiego, drewnianego trzonkaobciągniętego rybią skórą o ziarnistej powierzchni (rai, rekina) i oplecionego je-dwabną taśmą. Okucia rękojeści i jelec (głowica – kashira, skuwka na jelec – fushi,metalowe ozdoby trzonu – menuki, jelec tarczowy – tsuba) były zdobione różnymitechnikami, m.in. inkrustowane stopem złota i miedzi, tzw. shakudo.Pochwy katan na ogół wykonywano z lekkiego drewna hanoki, pokrytegosymboliczną ornamentyką lub rodowym znakiem posiadacza, które malowanoprzeważnie czarną lub ciemnobrązową laką, posiadały specjalny schowek na no-żyk – koganata oraz na szpilę – kogai, a specjalne ucho przeznaczone było doprzewlekania sznura mocującego broń przy pasie, czasami występował także ha-czyk zapobiegający wysunięciu się miecza pochwy.katany do użytku orężnego zdobione były skromnie, dopiero od 2. poł. XIXwieku egzemplarze przeznaczone na eksport oprawiano w kość słoniową pokrytąornamentem reliefowym. katana wraz z krótszym od niej mieczem – wakizashistanowiła komplet, który zwał się daisho i był podstawowym uzbrojeniem samu-raja. Możliwość noszenia dwóch mieczy była jego przywilejem, inne klasy mogłynosić tylko jeden miecz. Dłuższy – dai służył jako podstawowa broń w walce,krótszy – sho był bronią dodatkową.Zwyczaj nakazywał, by wchodząc do czyjegoś domu, zostawić dai przydrzwiach, a sho po prawej ręce gospodarza domu, w ten sposób okazywano muszacunek i zaufanie. W domu miecz samuraja przechowywany był na specjalnymstelażu w pozycji leżącej, natomiast w podróży chroniono go futerałem. Prezento-waniu i podziwianiu miecza poświęcony był specjalny rytuał – tak jak i wzywaniunieprzyjaciela do walki.Prezentowana katana ze zbiorów Muzeum Narodowego w kielcach posia-da drewniany trzon rękojeści obciągnięty skórą rekina i jedwabnym zielonymoplotem. Jedno mekugiana (kołek mocujący trzpień głowni w rękojeści). Menu-ki mosiężne, złocone, w kształcie kwiatów. tsuba żelazne, nabijane mosiądzemz postaciami ludzkimi na tle przyrody. Fushi i kashira żelazne, nabijane w mo-tyw lecących w deszczu gęsi. Habaki (klinowaty kołnierz osadzony na początkugłowni od strony ostrza, służący do tego, by głownia nie poruszała się bezwładniew pochwie) mosiężne. głownia o przekroju ośmiobocznym, lekko krzywa, jed-nosieczna. Pochwa drewniana, pokryta laką, z uchwytem na sznur z rogowymtrzewikiem.eksponat był prezentowany na wystawieNajcenniejsze zabytki MuzeumNarodowego w Kielcachoraz na stałej wystawieDawne uzbrojenie europejskiei wschodnie.Obiekty tygodnia. Historia355LIteRatuRa:Latour de R., główka J.,Waffen aus vier Jahrhunderten. Europäische und orientalischeWaffen aus der Sammlung des Nationalmuseums Kielce. Broń europejska i wschodniaze zbiorów Muzeum Narodowego w Kielcach(katalog wystawy), Höxter 1999.kwaśniewicz W.,Leksykon broni białej i miotającej,Warszawa 2003.kRONIka taDeuSZa SZyMONa WłOSZkaKronika z lat 1914-1916, 1919tadeusz Szymon WłoszekW zbiorach od 1919Wymiary 32 x 20 cm, s. 54MNki/H/1046W zbiorach Działu Historii Muzeum Narodowego w kielcach znajduje się nie-zwykle cenny dla kieleckich muzealników zbiór pamiątek po tadeuszu SzymonieWłoszku, wśród których szczególną wartość prezentuje spisana przez kustoszaKronika z lat 1914-1916, 1919.Il.1, karty z kroniki t. Sz. Włoszka.[ Pobierz całość w formacie PDF ]