aaaaCzęsto usiłujemy ukryć nasze uczucia przed tymi, którzy powinni je poznać.aaaa [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Maurice Maeterlinck

Ślepcy

Symbolizm

-       symbolizm (franc. symbolisme) to nurt literacki ukształtowany we Francji i w Belgii pod koniec XIX wieku. Termin pochodzi od tytułu manifestu J. Moreasa „Le Symbolisme”, ogłoszonego w 1886 roku w „Le Figaro”. Nurt został zapoczątkowany w literaturze francuskiej i belgijskiej.

-       założenia:

Ø     posługiwanie się symbolem, czyli obrazem mającym znaczenie: dosłowne i metaforyczne – symboliczne; możliwość wieloznaczności w interpretacji symbolu odzwierciedlała tajemniczość i złożoność świata

Ø     odwołanie się do filozofii A. Schopenhauera i H. Bergsona

Ø     uznanie za cel poezji tego, co niewyrażalne

Ø     przekonanie, że celem poezji jest dotarcie do obszarów niedostępnych poznaniu racjonalnemu

Ø     wyraźne przeciwstawienie prozy językowi poetyckiemu, którego wyróżnikiem stał się symbol

Ø     założenie, iż poezja ma oddziaływać na czytelnika nie przez racjonalny wywód, ale przez atmosferę, obrazowanie, melodyjność

Ø     szukanie inspiracji w baśniach, kulturach egzotycznych i prymitywnych

-       nazwa stosowana wobec zjawisk artystycznych, w których kładziono nacisk na przedstawianie sfer tajemniczych, nie odkrytych, niezbadanych, stąd aluzyjność, sugestywność, niejasność tych dzieł

-       kierunek w sztuce, którego zwolennicy, posługując się systemem symboli, starali się sugerować uczucia, stany emocje niewyrażalne słowem

-       za pomocą obrazu, dzieła muzycznego, czy literackiego chciano wywołać u odbiorcy odpowiednie przeżycia, odwoływano się do jego sfery uczuciowej, emocjonalnej, nie rozumowej, intelektualnej

-       symboliści często starali się za pomocą symboli opisać takie wartości jak: niebyt, nieskończoność, śmierć, wolność itp.

-       w literaturze symbol upowszechnił belgijski pisarz i dramaturg, Maurice Maeterlinck

Symbolizm

-       symbol – tajemnica; nie do końca da się wyczerpać; dużo zależy od kontekstu; poznajemy tylko części, ale musimy założyć, że istnieje jeszcze coś, co przekracza rzeczywistość

-       przedstawiciele: Baudelaire, Mallarme, Rimbaud

-       wyraża to, co niewyrażalne; nie jest jednoznaczny

                       dom                                                             latarnia

               przytułek

                skały                                                                 las

              WYSPA                                                      MORZE

Bohaterowie:

-       12 ślepców

Ø     6 kobiet i 6 mężczyzn

Ø     3 ślepych od urodzenia

Ø     najstarszy  ślepiec

Ø     piąty i szósty ślepiec

Ø     trzy ślepe staruszki modlące się

Ø     najstarsza ślepa

Ø     młoda ślepa

Ø     ślepa wariatka

Ø     12 to całość, zamknięty obszar

-       ksiądz (martwy)

-       pies

-       dziecko

-       ktoś

Nastrój:

-       tajemniczość

-       niepokój

-       zegar bije godzinę 12 – nie wiadomo, czy jest noc, czy dzień

Ślepcy:

-       przytułek – nie lubią stamtąd wychodzić

-       wyszli z przytułku, bo było święto, był ciepły dzień, ksiądz chciał im coś pokazać

-       ślepota jest dwubiegunowa:

Ø     rzeczywista (dosłowna)

Ø     metaforyczna

-       ślepota metaforyczna

Ø     zagubienie w życiu, zagubienie w świecie; nowa epoka, która nie wiadomo co przyniesie; ślepcy wchodzą w nieznane

Ø     poczuli strach gdy odkryli, że ksiądz nie żyje – gdy go nie czuli każdy myślał tylko o sobie, gdy przyszedł strach zaczęli potrzebować siebie; otwierają się na innych – ślepota na drugiego człowieka

Ø     jeśli jest się ślepym nie można kochać, nie ma emocji – ślepota emocjonalna

Dziecko:

Ø     widzi.

Młoda ślepa:

Ø     wie dużo

Ø     słucha księdza

Ø     rozpoznawała słuchem osoby wrażliwe (miała tę umiejętność w dzieciństwie)

Ø     nie była ślepa emocjonalnie

Ślepcy boją się podjąć decyzję, nie ma przywódcy.

Pies z przytułku:

Ø     przekazuje informacje, których oni nie słuchają; idą biernie, liczą tylko na niego; nie wchodzą w istotę

Ø     szansa na wyjście

Instynkty nie są w stanie im pomóc. Ślepcy pozbawieni są instynktów.

Zakończenie:

Płacz dziecka, szelest sukni lub liści (niewiadomo), rozpaczliwy płacz, zbliża się niebezpieczeństwo, nastrój wskazujący na nieszczęście

Skojarzenie z Jaskinią Platońską

-       przytułek to jaskinia

-       gdy ślepcy są wyprowadzeni:

Ø     wyjście na słońce, które ich oślepia

Ø     wyjście ze znanego w nieznane

Ø     wyjście z domu niewoli do Ziemi Obiecanej

Ø     bunt Narodu Wybranego

Ø     człowiek boi się zmian

-       bohaterowie – wrzuceni na wyspę

-       las – Dante, alegoria grzechu, ludzkich ułomności

-       ksiądz – martwa religia (Nietzsche – Bóg umarł)

-       ślepy – Edyp i Tejrezjasz

-       ślepi – nie widzą, nie mają wewnętrznego oglądu świata; z różnych powodów nie widzą Boga

-       przytułek – coś chwilowego

-       wyspa – życie (teologia zakłada, że żyjemy chwilą, a prawdziwe życie jest później)

-       Beckett – kamień, drzewo, droga

-       liść – nie potrafią sobie nic wytłumaczyć, są ślepi, wszystko ich przeraża

-       pies – natura

-       św. Augustyn – świat jest rozdarty między aniołami i zwierzętami (ksiądz i pies)

-       wiódł ślepy kulawego (ksiądz) – filozofia indyjska, Schopenhauer

-       ślepa jest siła, chroma wola – człowiek funkcjonuje długo, gdy ma siłę

-       dziecko – widzi, ale nie może nic powiedzieć; niesie nadzieję; urośnie i stanie się być może przewodnikiem