aaaaCzęsto usiłujemy ukryć nasze uczucia przed tymi, którzy powinni je poznać.aaaa [ Pobierz całość w formacie PDF ]
AKADEMIA BYDGOSKA IM. KAZIMIERZA WIELKIEGO
WYDZIAŁ PEDAGOGIKI I PSYCHOLOGII
INSTYTUT STUDIÓW EDUKACYJNYCH
Małgorzata Gąsiorowska
Nr albumu 21437
PROSTYTUCJA JAKO ZJAWISKO
I PROBLEM SPOŁECZNO – WYCHOWAWCZY
W II RZECZYPOSPOLITEJ
Praca magisterska napisana
w Zakładzie Historii Myśli
i Doktryn Pedagogicznych
pod kierunkiem
prof. dra hab. Krzysztofa Jakubiaka
Bydgoszcz 2003
2
Rodzicom
3
SPIS TREŚCI
WSTĘP......................................................................................... 3
ROZDZIAŁ I
SPOŁECZNO – KULTUROWE UWARUNKOWANIA
PROSTYTUCJI W POLSCE MIĘDZYWOJENNEJ
.............. 16
1. Sytuacja społeczno – gospodarcza kraju a występowanie nierządu ..... 16
2. Warunki materialno – bytowe polskich rodzin jako podłoże
prostytucji .................................................................................................. 26
3. Status kobiety w społeczeństwie i rodzinie okresu międzywojennego ..36
ROZDZIAŁ II
ETIOLOGIA ÓWCZESNEJ PROSTYTUCJI W ŚWIETLE
BADAŃ NAUKOWYCH II RZECZYPOSPOLITEJ
................ 46
1. Prostytutki jako przedmiot badań w dwudziestoleciu
międzywojennym ...................................................................................... 46
2. Badania okresu międzywojennego nad prostytucją małoletnich .......... 58
3. Prostytucja jako choroba społeczna ...................................................... 69
ROZDZIAŁ III
ASPEKTY UREGULOWAŃ PRAWNYCH PROSTYTUCJI
.. 77
1. Prawne unormowania walki z nierządem i ich skutki ........................... 77
2. Efekty praktycznej działalności oraz plany pionierów walki z
nierządem................................................................................................... 82
3. Rzeczywiste a postulowane funkcjonowanie instytucji wychowawczych
w zakresie wychowania seksualnego ........................................................ 91
ZAKOŃCZENIE ...................................................................... 98
BIBLIOGRAFIA .................................................................... 103
4
WSTĘP
1.CEL, ZAKRES I PROBLEMATYKA PRACY
Przedmiotem i celem badań było przedstawienie na podstawie literatury
z zakresu pedagogiki, psychologii, socjologii, medycyny i etyki okresu II
Rzeczypospolitej zjawiska prostytucji; ze szczególnym uwzględnieniem
nierządu małoletnich.
Nierząd, jako zjawisko o charakterze patologicznym, dotyczące także
osób niepełnoletnich, stało się przedmiotem dociekań naukowych wielu
badaczy i publicystów okresu Polski międzywojennej.
Witold Chodźko – ówczesny promotor medycyny społecznej,
prostytucję traktował jako zawód, obejmujący określone
prawa, zwyczaje i
obowiązki
, a ponadto pisał, że stanowi on
źródło zysku
dla osób ją
uprawiających. Zawód ten jest ściśle związany z
ośrodkami prostytucji
zarobkowe
, czyli domami publicznymi. Chodźko podkreślał, że najczęściej
przybytki
te zatrudniają
nieświadome niebezpieczeństwa dziewczęta,
które
są niewolniczo wyzyskiwane
dopóki są młode i zdrowe
. Definicja ta
pozwala wysunąć wniosek, że nierządem parały się także osoby młode,
często nieletnie. Całość tego ujęcia nie uwzględnia istotnych aspektów
zjawiska prostytucji, do których należy choćby forma zapłaty za
świadczone usługi. Stanowisko to przedstawia jednak istotną kwestię, którą
stanowi młody wiek prostytutek.
Współczesne ujęcie nierządu prezentuje seksuolog Kazimierz
Imieliński, który za cechy charakterystyczne tego procederu uznaje:
oddanie własnego ciała do dyspozycji większej liczbie osób celem
1
W. Chodźko,
Prostytucja i choroby weneryczne jako zjawisko społeczne
, Warszawa 1939, s. 3
 5
osiągnięcia przez nie zadowolenia seksualnego, pobieraniem za to
wynagrodzenia materialnego
Publikacje z okresu II Rzeczypospolitej świadczą, iż nierząd był
szczególnie ważnym problemem społecznym, często wiązanym ze
specyficznymi warunkami życia w odrodzonej Polsce. Wielu publicystów
tego okresu podkreślało rozprężenie obyczajów społeczeństwa polskiego,
co było, ich zdaniem, konsekwencją I wojny światowej. Już Józef Macko
w swej monografii przywoływał, jako przyczyny upadku moralności
społeczeństwa polskiego, skutki wojny
. Podobne spostrzeżenia poczynił
Kazimierz Raczyński, uważając, iż okrucieństwo wojny spowodowało
odczłowieczenie z zakresie moralności;
/…/
lata rozszalałej wojny, dzikiej
rzezi światowej o wolność narodów, wprowadziły, względnie rozszerzyły do
maximum deprawację w sferze moralności,
oraz, że wojna
wytworzyła
legiony nowych, odmiennego typu przestępców i złoczyńców
Ustalenie znaczenia terminu zjawisko społeczno-wychowawcze oraz
problem społeczno-wychowawczy okazało się zadaniem niełatwym z
powodu tylko nielicznych prób definiowania tych pojęć w literaturze.
Zarówno pedagogika, badająca procesy wychowania, jak i socjologia,
zajmująca się społeczeństwem, były wówczas naukami młodymi.
Dowodem tego są słowa Józefa Mirskiego:
Nauka o wychowaniu, jako
młoda, operuje dotąd niezbyt ścisłymi wyrażeniami i zaczerpniętymi z
mowy potocznej
.
Dostępne źródła pozwalają wnioskować, iż za zjawisko społeczne
uważano
objaw, fakt
dotyczący społeczeństwa, socjalny
.
Florian
Znaniecki definiując pojęcie zjawiska społecznego zwracał uwagę, że
zawiera ono
czynności i wartości
,
dlatego zjawiska należy rozpatrywać
2
K. Imieliński,
Kulturowe aspekty seksuologii
, w:
Seksuologia kulturowa
, red. Tenże, Warszawa 1984,
s. 56
3
J. Macko,
Prostytucja
, Warszawa 1927, s. 80
4
K. Raczyński,
Kobieta Niewolnicą XX w.
, Poznań 1933, s.3-4
5
J. Mirski,
W sprwie terminologii pedago
gicznej,
Chowanna
1930, z. III/IV, s.265
6
Słownik języka polskiego
, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedzzwiedzki, t. VII, Warszawa 1927,
s.512
7
Tamże, t. VI, Warszawa 1915, s. 315
      [ Pobierz całość w formacie PDF ]