aaaaCzęsto usiłujemy ukryć nasze uczucia przed tymi, którzy powinni je poznać.aaaa [ Pobierz całość w formacie PDF ]

1. Typy badań naukowych stosowanych w pedagogice (wg Pilcha)

1.      Ze względu na cel badań – ich zadaniem jest zbadanie warunków niezbędnych do realizacji badania:

a. badania teoretyczne – to wszelkie poznanie zmierzające do gromadzenia wiedzy teoretycznej, dostarcza drobnego elementu budującego teorię danej dyscypliny

b.      badania weryfikacyjne – to próba sprawdzenia skutków zastosowanych rozwiązań, a także poszukiwanie cech, właściwości zdarzeń i procesów

c. badania diagnostyczne – diagnoza określonego stanu rzeczy lub zdarzenia

2.      Ze względu na organizowanie przebiegu badań – organizowane przez zespoły, częstą praktyką jest powtórzenie badań w celu obserwacji zmian:

a.       badania zespołowe – prowadzone w dużych zespołach rozproszonych po różnych instytucjach

b.      badania terenowe – mają mniejszy i ściśle określony zasięg terenowy, ich przebieg jest zaprogramowany i ściśle kontrolowany

c.       badania powtarzalne (tzw. panelowe) – służą badaniom zmiany jakiejś cechy pod wpływem celowo wprowadzonego czynnika do badanego układu lub pod wpływem naturalnego wpływu czasu i naturalnych okoliczności

3.      Ze względu na przedmiot naukowego poznania – źródłem tego rozróżnienia jest istnienie w logice dwóch rodzajów pytań: pytań rozstrzygnięć, które rozpoczynają się od partykuły „czy” i wymagają tylko odpowiedzi „tak” lub „nie” oraz pytań dopełnień, które zaczynają się najczęściej od wyrazu „jak” i dają wiele różnych odpowiedzi:

a.       badania opisowe – badają pojedyncze zjawiska, indywidualne zdarzenia, których wyjaśnienie jest jednoznaczne i oczywiste np. sondażowe, badania statystyczne zbiorowości

b.      badania wyjaśniające – szukają związku między cechami, zmiennymi

4.      Ze względu na procedurę badawczą:

a.       badania instytucji – analiza dokumentów, wywiad

b.      badanie zbiorowości – ankieta

c.       badanie zjawisk i procesów – sondaże ankietowe, techniki statystyczne

2. Etapy procesu badawczego (wg Pilcha)

1.      określenie przedmiotu i celu badań

2.      sformułowanie zagadnienia, czyli problemu badawczego

3.      sformułowanie hipotez

4.      wybór terenu badań i dobór próby badawczej

5.      dobór metod i technik badawczych

6.      badania pilotażowe

7.      opracowanie ostatecznej wersji zagadnienia, hipotez roboczych i narzędzi badawczych

8.      przeprowadzenie badań właściwych

9.      uporządkowanie materiałów badawczych i ich analiza

10.  sprawdzenie hipotez

11.  opracowanie wyników badań (statystyka)

12.  opracowanie teoretyczne – podsumowanie

3. Kryteria poprawności problemu badawczego

Warunki jakie musi spełniać problem badawczy, aby był prawidłowo sformułowany:

1.      problem badawczy musi być wyrażony w postaci pytania

2.      problem badawczy musi być rozstrzygalny empirycznie

3.      z problemu badawczego muszą wynikać określone hipotezy, które będzie można poddać naukowej weryfikacji

4.      problem musi mieć znaczenie dla praktyki społecznej, pedagogicznej

5.      problem badawczy musi być sformułowany jasno i jednoznacznie

4. Podać definicje metody, techniki i narzędzia badawczego.

Metoda – to zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych obejmujących całość postępowania badania i prowadzący do rozwiązywania określonego problemu naukowego.

Technika badań – to czynność praktyczna, pozwalająca na uzyskanie optymalnych, sprawdzalnych informacji.

Narzędzie badawcze – jest to przedmiot za pomocą którego realizuje się daną technikę zbierania materiału badawczego np. ankieta będzie techniką, a kwestionariusz ankiety będzie narzędziem.

5. Metody i techniki badań (opisać jedną metodę i technikę w niej stosowaną)

1

Sondaż diagnostyczny:

Badania sondażowe obejmują wszelkiego typu zjawiska społeczne, stany świadomości społecznej, opini i poglądów określonych zbiorowości i narastania zjawisk.

Techniki stosowane:

- ankieta

- wywiad

- rozmowa

Metoda sondażu może okazać się pomocna w rozwiązywaniu problemów, w których badanie jest utrudnione lub wręcz niemożliwe przy użyciu innych metod.

Ankieta:

Jest techniką gromadzenia informacji polegającą na wypełnianiu najczęściej samodzielnie przez badanego specjalnych kwestionariuszy w obecności lub częściej nieobecności ankietera. Badania techniką ankietową można przeprowadzić na dowolnej liczbie osób.

Wady:

- trudności w zrozumieniu pytań i formułowaniu odpowiedzi

- mała możliwość stymulacji motywacji do wypełniania

- wiarygodność informacji zawartych w ankiecie

Procedura przebiegu badania ankietowego:

- rozdanie badanym kwestionariuszy ankiet

- udzielenie wstępnych wyjaśnień

- omówienie celu badania

- omówienie sposobu wypełniania ankiety

- zebranie wypełnionych ankiet

Obserwacja (wg Pilcha) – jest czynnością badawczą polegającą na gromadzeniu danych drogą postrzeżeń

Rodzaje obserwacji:

- ze wzglądu na treść:

    * całościowa (całe zachowanie jednostki)

    * częściowa (wycinkowa)

- ze względu na liczbę obserwowanych osób:

    * jednostkowa

    * zbiorowa (grupowa)

- ze względu na postawę badacza:

    * uczestnicząca (bezpośrednia - Łobocki) – gdy badacz stanie się uczestnikiem badanej zbiorowości i jest przez nią akceptowany

    * nieuczestnicząca (pośrednia) – polega na obserwowaniu danego zjawiska przez badacza, który występuje poza grupą

- ze wzglądu na czas prowadzonej obserwacji:

    * ciągła (systematyczna) – ma ściśle określony cel

    * nieciągła (dorywcza) – występują regularne przerwy

- ze względu na aktywność obserwatora

    * czynna

    * bierna

- ze wzglądu na uszczegółowienie obserwacji:

    * zaprogramowana – do obserwowanego zjawiska podchodzi się wybiórczo

    * swobodna – nie wyodrębnia się żadnych kategorii zachowań, przedmiot traktuje się elastycznie

Cechy poprawnej obserwacji:

- celowa (co chcemy obserwować)

- planowa (prowadzona w sposób zorganizowany)

- obiektywna (rejestrujemy tylko przedmiot badań)

- selektywna (uwzględnianie tylko istotnych cech zjawiska badanego)

- dokładne (wierna – zjawiska obserwowane nie mogą ulegać zniekształceniu)

Metoda socjometryczna (Moreno) – ma na celu analizowanie stosunków międzyludzkich w niewielkich zbiorowościach społecznych.

Narzędzie: test socjometryczny

Badania socjometryczne prowadzi się w celu:

- zachodzących w grupie stosunków sympatii i antypatii

- umożliwia rozpoznanie jednostek o wyjątkowej atrakcyjności dla grupy lub odrzucenia przez grupę

4 techniki:

1. klasyczna technika Moreno – wszystkim w grupie zadaje się kilka pytań dotyczących różnych rodzajów stosunków społecznych, aby osoba badana dokonała wyboru spośród całej grupy z kim najbardziej chciałby wejść w kontakt a z kim nie

2. zgadnij kto – dostarcza informacji o tym, jak oceniają się wzajemnie poszczególne osoby w grupie, i na ile ocena badacza odbiega od grupy

3. plebiscyt życzliwości i niechęci (ocenianie każdej osoby w grupie wg 5-stopniowej skali):

- bardzo lubię(++)

- lubię (+)

- jest mi obojętny (0)

- raczej nie lubię (-)

- nie lubię (--)

4. technika szeregowania rangowego – każdy z badanych ma za zadanie uszeregować wszystkie osoby z grupy kolejno według stopnia pewnej właściwości, wskazuje jego rangę w określonej zbiorowości