aaaaCzęsto usiłujemy ukryć nasze uczucia przed tymi, którzy powinni je poznać.aaaa [ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->.pos {position:absolute; z-index: 0; left: 0px; top: 0px;}MAREK ANNEUSZ LUKANWOJNA DOMOWAEdycja komputerowa: www.zrodla.historyczne.prv.plMail: historian@z.plMMIII ®Tytułoryginału: PharsaliaTłumaczenie i opracowanie: M. BrożekPieśń IKu publicznemu nieszczęściuWalki na polach tesalskich, nad wojnę gorsze domową,I prawo zbrodni przyznane, i naródśpiewamypotężny,Co swą prawicę zwycięską w pierś własną obrócił;Armie krwi jednej i wodzów rozdarte przymierze:Wojnę, coświatemku publicznemu nieszczęściuWszystkimi wstrząsnęła mocami, i chorągwie wrogie chorągwiom,I bratnie orły, i włócznie bratnim grożące włóczniom.Wroga ci, Rzymie, jeszcze nie brakłoCo za szaleństwo, Rzymianie! Co za przemocżelaza,By Lacjum krew własną u wrogich przelewało ludów!Kiedy był czas, by wyniosły Babilon złupówobdzierać ausońskich,I kiedy duch Krassusa niepomszczony się błąkał,Wam spodobało się wojny domowe prowadzić, niegodne triumfów?Ileż to lądów i ileż mórz można było pozyskaćKrwią, którą dłonie w wewnętrznych przelały zmaganiach!Kędy się Tytan pojawia i kędy noc gwiazdy zanurza,I gdzie południe swymżaremupalne praży godziny,I kędy zima surowa nie zna wiosennych roztopówMrozem scytyjskim trzymając mórz głębie pod lodem,Pod jarzmo już i Serowie by poszli, i tłum znad Araksu,I jaki gdzieś tam u Nilu początków lud mieszka.A jeśli taki cię, Rzymie,żarwojny pali bezecnej,To gdyświatcały pod prawa podbijesz latyńskie,Wtedy ty w siebie miecz zwróć! Bo wroga ci jeszcze nie brakło.w. 10 Babilon — miasto-twierdza nad Eufratem, wówczas w królestwie Partów;ausońskiełupy—rzymskie, zdobyte przez Partów po klęsce Krassusa pod Carrhaew r. 53 p.n.e.w. 15Tytan —tu słońce.w. 19Serowie —„Jedwabni", Chińczycy, tu ogólnie ludy najdalszego wschodu;Arakses —rzeka, wpada do Morza Kaspijskiego od południowego zachodu.w. 20Nilu początki —wówczas nie całkiem jeszcze znane.Nie tyś, Pyrrusie, klęsk sprawcąOto ci w miastach Italii w półgruzach się chyląDomów pierzeje i leżą olbrzymie zwaliskaMurów zburzonych: mieszkania zostają bez stróżów.Bo rzadko w starych się miastach snuje wśród ulic mieszkaniec.Hesperia dzikim się jeży zarosłem, przez lata tak długieNie zaorana; bo rąk brak do pracy, a pola czekają.A nie ty, bitny Pyrrusie, sprawcą tak wielkich klęsk będziesz,Ani Punijczyk; nikt z was tu miecza w sercu utopić nie zdołał.Bratobójcza te rany głębokie zadała prawica!InwokacjaLecz jeśli losy tu innej nie znalazły drogiDo przyszłej władzy Nerona — a drogo się płaci za wieczneBogów władanie — i jeśli niebo służyć Grzmiącemu nie mogłoInaczej, jak tylko po wojnie z Gigantów srogością,To skargi nasze — o, bogi! — już milkną: te zbrodnie bezbożneWarte są takiej nagrody. Niech pola Farsalii okropnePrzesiąkną krwią! Niech się many nią sycą punickie!Niech pod Mundą daleką bitwy mordercze się toczą,Niech się do nieszczęść tych Cezar przyłączy, i głód peruzyński,I mutyńskie cierpienia, i floty ucisk u groźnej Leukady,I bój pod ognistą Etną niewolniczy!w. 28Hesperia —kraj zachodni, tu Italia.w. 30Pyrrus —król Epiru, walczył z Rzymem w latach 280—275 p.n.e.w. 31Punijczyk —Hannibal, w wojnie z Rzymem w latach 218—201 p.n.e.w. 35Grzmiący —Jowisz.w. 36Giganci— synowie Ziemi, znani z buntu przeciw bogom olimpijskim podJowiszem.w. 38Farsalia (Pharsalia) —kraj w Tessalii, nazwany od miasta Farsalosu.w. 39punickie many —cienie (dusze) poległych w wojnach Rzymu z Karta-giną.w. 40Munda —miasto w płd. Hiszpanii, gdzie Cezar w r. 45 p.n.e. ostateczniepobił pompejańczyków.w. 41 Cezar — tu Gajusz Juliusz Cezar Oktawian (późniejszy August);peru-zyński głód —głodem wzięte przez Oktawiana w r. 40 p.n.e. miasto Peruzja (Pe-rugia) w Etrurii.w. 42mutyńskie cierpienia —w bitwie pod Mutyną (Modeną) w płn. Italii, gdziew r. 43 p.n.e. Antoniusz pobił konsulów Hircjusza i Pansę;Leukada —wyspau zach. wybrzeży Grecji, naprzeciw przylądka Akcjum (Actium), znanego ze zwy-cięskiej bitwy morskiej Oktawiana z Kleopatrą i Antoniuszem.w. 43Etna (Aetna) —znana góra sycylijska, a mowa tu o bitwie morskiej u wy-Dużo Rzym przecież walkom wewnętrznym zawdzięcza —Bo to dla ciebie się działo! Ciebie, gdy skończysz swą rolęI w gwiazdy późno ulecisz, z radością przyjmie sklep niebaW obszerny pałac niebieski: czy berło zechcesz piastować,Czy Feba miejsce zająć w ognistym rydwanieI ziemię, nie przestraszoną tą słońca zamianą,Wędrownym ogniem oświecać — każde ci bóstwo swojegoMiejsca ustąpi. Natura prawo wyboru ci przyzna,Którym być bogiem sam zechcesz, gdzie mieć królestwo wszechświata.Lecz nie obieraj siedziby w orbicie północnej,Ani gdzie biegun przeciwny w ciepłym się kręci powiewie,Skąd byś miał Rzym swój oglądać okiem z ukosa patrzącym.Gdybyś też jedną li stronę nieba bezmiaru ugniatał,Oś by odczuła ten ciężar. Wśrodkuwięc nieba się trzymaj,Gdzie równowaga ciężkości. Ten pogodnego krąg niebaCały otwarty i cień od cezara nie zasłoniświatła.Wtedy to ludzki niech rodzaj broń złoży i myśli o sobie:Ludy niech wzajem się lubią, niech pokójświatuzesłanyZamknieżelazneJanusa wojowniczego wierzeje.Lecz dla mnie już jesteś ty bogiem; tak czuje to wieszczeMe serce. Nie chciałbym więc trudzić ni boga, co objawiaCyrrejskie tajemnice, ni Bakcha odwracać od Nysy:Ty mi wystarczasz, by we mnie do pieśni o Rzymie tchnąć siły.Tyś, Rzymie, tu winienMyśl ma mnie skłania powieść rozpocząć bezkresnąOd przyczyn dziejów tak wielkich wykładu: co naród wpędziłoW ten szał wojenny, coświatuodebrało pokój:Losów zazdrosnych koleje, co nie dają długo stać szczytom,Z hukiem walącym się w doły pod nazbyt wielkim ciężarem;Rzym — sam się udźwignąć niezdolny! Tak, gdy sięświataspoiwabrzeży Sycylii, w której dowódca Oktawiana Agryppa pobił flotę Sekstusa Pompe-jusza.w. 45dla ciebie —dla Nerona.w. 48Feb (Phoebus) —tu słońce.w. 55okiem z ukosa —aluzja do zeza Nerona.w. 57ten ciężar —otyłego Nerona.w. 59cień nie zasłoni —dzięki prostopadłości cienia na równiku.w. 62Janusa wierzeje —bramaświątyniJanusa otwierana w czasie wojny.w. 65cyrrejskie —delfickie, pytyjskie (od Cyrry w pobliżu Delf), mowa o Apol-linie;Nysa —miasto w Indiach, gdzie miał się wychować bóg Dionysos-Bakchos.w. 70szczytom —powodzenia.[ Pobierz całość w formacie PDF ]